Prospekzio arkeologiko

Prospekzio arkeologikoa^[1], arkeologia-prospekzioa^[2] edo miaketa arkeologikoa^[3][4][5] laborategiko edo landa-lanetako lan edo prozeduren multzoa da, aztarnategi arkeologikoak bilatzeko edo iraganeko gertaeren garrantzia jakiteko. Aurkikuntza, batzuetan, kasualitatea da, baina metodikoki bilatzean ere aurki daitezke; hori prospekzio-planen bidez lortzen da. Kasu batzuetan, aztarnategi arkeologiko baten aurrean gaude, zalantzarik gabe; beste batzuetan, berriz, azalera-prospekzio baten informazioa ez da nahikoa, aztarnategia higatu egin delako, jatorrizko kokalekutik mugitu delako edo sedimentuaren azpian dagoelako. Aztarnategia lurpean dagoen zehazteko, zorupearen prospekzioa egin behar da.

Azalera-prospekzioaren bidez, eremu geografikoko aztarnategien zati bat edo guztiak erregistratu nahi dira, aztarnen hondarrak bistara daudelako. Zorupearen prospekzioa ez zaio eremu geografiko zabal bati aplikatzen, baizik eta jadanik ezaguna den eremu jakin bati. eremu horretan aztarnategia egon daitekeela susmatu dezakegu edo, hortxe dagoela jakin. Azken kasu horretan, hura ebaluatu eta aztarnategiko zein zati izan daitezkeen errentagarrienak hondeatzen da.

Lehenik eta behin, aztertu beharreko eremua mugatu behar da. Mugak arbitrarioak (administratiboak) edo geografikoak (antzekotasun batzuk dituzten eskualdeak bilatzea) izan daitezke. Bi sistema daude aukeran: estaldura osoa (aztertu beharreko lurralde osoa zeharkatzea, dena intentsitate berarekin behatuz, maiztasun handiagotik txikiagora) edo laginketa (eremu esanguratsuak hautatzea). Funtsezko elementu bat prospekzioaren intentsitatea da. Prospekzio hori prospekzioaren eremua behatzeko erabiliko den xehetasunari dagokio. Ohikoa da, prospekziogileek, lerroan jarrita, hainbat norabidetan ibiliz, lurrean dagoena behatu. Zenbat eta gertuago ibili proiektatzaileek, orduan eta intentsitate handiagoz behatuko dute. Prospekzioak aztarnategien ikusgarritasunean oinarritzen dira, eta batzuetan, adibidez, landaredia oso trinkoa denean, aztarnak ezin dira erraz ikusi.

Prospekzioa indusketaren aurreko urrastzat hartu izan da, baina berez, jarduera arkeologikoa da, lurralde oso bateko bilakaerari buruzko informazioa eman dezakeena.

Gudu-zelaien prospekzioa edo gudu-zelaien arkeologia ia ez da garatu. Espainian, Clemente González Garcíak eta Mexikon Daniel Vanderlevenek bakarrik garatu dituzte sailkapenerako teknika espezializatuak. Prospekzio mota hori gero eta gehiago egiten da, eta sistema magnetiko eta geofisikoen mende dago, baita taktika militarretan espezializatuta ere.

1. ↑ «Indusketa eta prospekzio arkeologikoa egiteko lizentzia eskaera» Nafarroa.eus (Noiz kontsultatua: 2024-05-13).
2. ↑ Arrizabalaga, Alvaro. (2018-01-16). «Chronicle of the Journal Munibe Antropologia-Arkeologia 2017» Munibe Antropologia-Arkeologia  doi:10.21630/maa.2017.68.cr. ISSN 1132-2217. (Noiz kontsultatua: 2024-05-13).
3. ↑ MT miaketa arkeologikoa. (Noiz kontsultatua: 2024-05-13).
4. ↑ https://antxieta-arkeologi-taldea.eus/project/miaketak-2022/media/MIAKETAK%202022%20Laburpena.pdf
5. ↑ Aranzadi. «| Aranzadi — Zientzia elkartea» Aranzadi (Noiz kontsultatua: 2024-05-13).